"Baduk a ludzkie życie", część 2

Baduk a inne gry

Czym więc różni się Baduk od gier które tak dobrze poznałem? Co sprawiło, że mimo ich atrakcyjności nie wracam do nich, choć wciąż bardzo je lubię?

Sprawiła to przede wszystkim odmienna filozofia Baduk, dzięki której znajdujemy wiele bezpośrednich związków Baduk z życiem ludzkim i otaczającym nas światem.

Najważniejszą cechą Baduk jest walka o przestrzeń bez konieczności zniszczenia przeciwnika. Chciałbym zwrócić uwagę na tę cechę Baduk różniącą ją od innych gier i określającą jej charakter, stanowiącą podstawę filozofii Baduk. Otóż w szachach, brydżu i warcabach, do realizacji celu gry konieczne jest odbieranie przeciwnikowi jego jakości - lew w brydżu, bierek w szachach, pionków w warcabach - zmuszenie go do poddania się wobec utraty większości środków gry, bądź też zabicie najważniejszej figury ( mat królowi ) w szachach.

Natomiast w Baduk celem gry jest zdobywanie przestrzeni, zdobywanie terytorium planszy. Grę możemy wygrać nie zabijając ani jednego z kamieni przeciwnika. Zdobywanie przestrzeni to odwieczne pragnienie ludzkie.

Cel gry Baduk jest naturalny i bliski życiowym dążeniom człowieka.

Podsumowując można powiedzieć, że partia Baduk rozgrywa się nie tylko na płaszczyźnie intelektualnej, lecz również psychologicznej. Wymaga od grających zaangażowania całej siły woli ducha i charakteru. To sprawia, iż niektóre partie określamy jednym słowem: arcydzieło.

Kolejne cechy wyróżniające Baduk wśród gier
  1. Gra rozpoczyna się od pustej planszy. Ten fakt daje podstawę do swobodnej twórczości, kreowania własnego obrazu każdej partii. Gracze nie mogą opierać się na pamięci, lecz aktywnie tworzyć własną grę. To sprawia, że Baduk jest nie tylko grą, lecz również sztuką z własnym procesem twórczym.
  2. Przestrzeń gry jest znacznie większa niż w innych grach. Przestrzeń jednej partii daje możliwość toczenia długiej walki o zwycięstwo. Na każdym etapie gry szanse graczy wciąż są otwarte. Wybór własnej drogi nie jest karany jak w szachach natychmiastową porażką. Gracze są prowadzeni przez ogólne prawidła i przysłowia, lecz samotni i wolni w dokonywaniu wyborów. Jak młodość w życiu ludzkim najważniejszy dla przyszłych możliwości jest początek gry. Gra środkowa to wiek dojrzały gdzie rozstrzyga się wynik. Gra końcowa to schyłek życia, ale i jego zwieńczenie, gdzie jeden nierozważny ruch może przekreślić dorobek całego życia.
  3. Prostota zasad. Można powiedzieć, że Baduk opiera się na dwóch zasadach: śmierć po odebraniu oddechów i reguła ko. Nie znam innej gry, która byłaby tak trudna, a miała równie proste zasady.
  4. Wynik punktowy. Wynik gry przedstawiony w punktach odzwierciedla różnicę jakości gry w danej partii. Daje możliwość analizy i sprawdzenia błędów, szczególnie dotyczy to końca gry. Można też podjąć próbę meczu, w który wynik będzie się liczył nie z ilości wygranych lecz sumy punktów z kilku partii.
  5. System handicapów. Jest to unikalny system nie mający odpowiednika w innych grach. Celem gry na handicapach jest oczywiście toczenie wyrównanej gry z szansą na zwycięstwo dla obu graczy. Gracz silniejszy przyjmuje na siebie obciążenie nie dlatego aby wykazać swą wyższość, lecz po to aby musiał wytężyć maksymalnie swe umiejętności, bez możliwości lekceważenia słabszego. Jednym słowem musi grać najlepiej jak potrafi. Dzięki handicapom gra jest interesująca i emocjonująca dla obu partnerów. Nie potrafię podać przykładu gry, w której silniejszy może dać tak wiele na początku gry i mimo tego wygrać. To także jest świadectwo wielkiej przestrzeni gry Baduk.
  6. Współczesny Baduk ma jeszcze dwie cechy wyróżniające: wyrównanie punktowe (komi) dla gracza białego , czyniące Baduk grą znacznie bardziej sprawiedliwą od innych. Dla przykładu w szachach większość partii wygrywa rozpoczynający grę biały, zaś czarny od początku stosuje warianty obronne. Wyrównanie daje możliwość prowadzenie walki bez poczucia mniejszych szans na wygraną już od startu. Wyrównanie powoduje także brak możliwości remisu w jednej partii. W Baduk nie taktyki gry na remis, każda partia musi być rozstrzygnięta, a gracze do końca muszą starać się ze wszystkich sił o korzystny rezultat.
Baduk - język uniwersalny

Nauka gry Baduk przypomina naukę języka. Najpierw uczymy się znaków i liter, następnie wypowiadać pojedyncze słowa. Lata mijają zanim potrafimy wypowiedzieć pełne i zrozumiałe zdanie. Całe życie trzeba poświęcić aby inni ludzie zachwycali się tym co mówimy lub piszemy, aby usłyszeć kiedyś, że udało się nam stworzyć arcydzieło.

Dodatkowo partia Baduk przypomina dyskusję, gdzie kolejne ruchy są argumentami partnerów. "W ogniu dyskusji rodzi się prawda" mawiał mój ojciec. Kto miał rację, czyje argumenty były lepsze, lepiej uzasadnione, wykaże wynik gry. Podobieństwo do języka jest tym większe, że poprzez grę gracze odkrywają swoją osobowość i jak na dłoni widzimy charakter partnera. Baduk umożliwia wzajemne poznanie niezależnie od kraju i miejsca na świecie z którego pochodzimy.

Baduk jest więc rodzajem uniwersalnego języka, którym porozumiewają się potrafiący grać ludzie. Doświadczyłem tego wielokrotnie, gdy rozegrana partia stała się początkiem przyjaźni trwających do dziś.

Naturalna etyka Baduk

Najważniejsza jest dobra gra. Lepiej poddać partię niż grać do końca licząc na duży błąd partnera. To jedne z pierwszych zdań jakie usłyszałem od mojego mistrza Janusza Kraszka. Wówczas nie do końca rozumiałem znaczenie tych słów. Dziś po wielu latach i wielu rozegranych partiach doceniam ich wagę. Pamiętam gry, które wygrałem po dobrej grze i to jest oczywiście źródło satysfakcji. Lecz pamiętam takie, których nie poddałem, a jednak wygrałem. Te jednak są źródłem wstydu i ciągłego wyrzutu sumienia. Na szczęście było ich mało. Wygrana kosztem naruszenia etyki jest więc nic nie warta.

Potrzeba dobrej gry, a nie tylko zwycięstw powstaje w uczącym się Baduk. Baduk tworzy tę potrzebę, jest jej źródłem, praktykowanie Baduk nakłania mało idealnego przecież człowieka do etycznego postępowania.


Baduk a ludzkie życie - ciąg dalszy Baduk... - poprzednia częśćStrona główna marcinWYTNIJ_MNIE at go.art.pl